Πολλές φορές ταλαιπωρούμαστε από μυοσκελετικούς πόνους που επιμένουν παρά τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής ή ενός φυσιοθεραπευτικού προγράμματος που ακολουθείται. Αρκετά συχνά τα επώδυνα συμπτώματα από μυοσκελετικά προβλήματα αποδίδονται στην ύπαρξη κάποιας φλεγμονής και πολλά θεραπευτικά πρωτόκολλα βασίζονται σε αυτή τη παραδοχή.
Ωστόσο, τη τελευταία δεκαετία έχει επαρκώς τεκμηριωθεί με επιστημονικές μελέτες ότι ο πόνος μπορεί να οφείλεται σε μικροτραυματισμούς των σκελετικών μυϊκών ινών με αποτέλεσμα οι προσβληθείσες μυϊκές ομάδες να δυσλειτουργούν και να προβάλουν επώδυνα συμπτώματα ακόμα και σε ανατομικές περιοχές μακριά από το σημείο της βλάβης. Αυτοί οι μικροτραυματισμοί δημιουργούν τα ονομαζόμενα trigger points (μυοπεριτονιακά σημεία πυροδότησης πόνου), που η αποκατάσταση τους μπορεί να οδηγήσει στην ανακούφιση των επώδυνων συμπτωμάτων.
Αποκατάσταση των trigger points.
Η αποκατάσταση των trigger points αποτελεί βασικό μέρος ενός φυσιοθεραπευτικού πρωτοκόλλου. Είναι δυνατόν να αποτελέσει καταλύτη στην θεραπεία εκεί όπου άλλα θεραπευτικά σχήματα δεν έχουν δώσει τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Τα trigger points μπορούν να ψηλαφηθούν σε οποιαδήποτε μυϊκή ομάδα και η επώδυνη συμπτωματολογία τους μπορεί να είναι είτε εντοπισμένη είτε να προβάλλεται σε απομακρυσμένες ανατομικές περιοχές. Κάθε trigger point έχει ένα συγκεκριμένο πρότυπο πυροδότησης πόνου. Έτσι για παράδειγμα ένα trigger point στους στερνοκλειδομαστοειδείς μπορεί να προβάλει πόνο στο μέτωπο , στη κορυφή του κεφαλιού, πίσω από το αυτί, μέσα στο αυτί , στη κάτω γνάθο, στη βάση του κεφαλιού, γύρω από το μάτι ακόμα και ζάλη.
Κατηγορίες και αναγνώριση – αξιολόγηση των trigger points.
- Λανθάνοντα: είναι εκείνα τα trigger points τα οποία δεν αναπαράγουν κανένα επώδυνο σύμπτωμα αλλά επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό την βιομηχανική του μυός. Τα λανθάνοντα trigger points μπορεί να μεταπέσουν σε ενεργά αν υπάρξουν οι προδιαθεσικοί παράγοντες που μπορεί να είναι υπερβολικό φορτίο σε αυτή την μυϊκή ομάδα ή συναισθηματική ένταση, αν πρόκειται για μυς της σπονδυλικής στήλης.
- Ενεργά: είναι εκείνα που προκαλούν επώδυνα συμπτώματα και μειώνουν τη κινητικότητα των αρθρώσεων που αφορούν.
- Δορυφορικά: αυτά μπορούν να δημιουργηθούν γύρω από ένα ενεργό trigger point που η αποκατάσταση τους γίνεται με τη θεραπεία των ενεργών.
Η αξιολόγηση και αναγνώριση των trigger points μπορεί να γίνει με τη λήψη ενός ολοκληρωμένου ιστορικού, με τη λεπτομερή ψηλάφηση, τον έλεγχο της ελαστικότητας των μυών και τον έλεγχο της μυϊκής δύναμης.
Θεραπεία των trigger points.
Το πρωτόκολλο θεραπείας ενός trigger point περιλαμβάνει:
- Τεχνικές μυοπεριτονιακής απελευθέρωσης, κινητοποίησης μαλακών μορίων και των γειτονικών αρθρώσεων (manual therapy).
- Ίσχαιμη πίεση και διατάσεις των προσβεβλημένων μυών.
- Ενδομυϊκή άσκηση. Προκειμένου τα trigger points να απενεργοποιηθούν εισάγεται στο trigger point μια λεπτή (0,3 του χιλιοστού) και ευκίνητη αποστειρωμένη βελόνα στην ανατομική περιοχή που εντοπίζεται το trigger point προκαλώντας μικρές ακούσιες μυϊκές συσπάσεις. Ο ασθενής τις πρώτες έξι με οκτώ ώρες μετά τη θεραπεία αισθάνεται βάρος στη περιοχή όπου εφαρμόστηκε η τεχνική. Με τη παρέλευση αυτού του χρονικού διαστήματος ο πόνος αρχίζει να υποχωρεί καθώς ο μυς χαλαρώνει σταδιακά αποκτώντας μεγαλύτερη ελαστικότητα και βελτιώνει τη βιομηχανική του λειτουργία. Η τεχνική της ενδομυϊκής άσκησης προϋποθέτει μεγάλη εξειδίκευση και εμπειρία καθώς και εξαιρετική γνώση της ανατομίας του ανθρώπινου σώματος.
- Εxtracorporeal shockwave. Ο τρόπος δράσης του κρουστικού υπέρηχου στα trigger points είναι όμοιος σχεδόν με αυτόν της ενδομυϊκής άσκησης.
- Υπερθερμία.
- Κinesiotaping.
- Aσκήσεις ενδυνάμωσης των προσβεβλημένων μυών.
- Εργονομική εκπαίδευση του ασθενή.
- Διαδερμική χορήγηση ενέσιμου κολλαγόνου.
Διατροφή.
Μια πολύ σημαντική βοήθεια για την αντιμετώπιση των trigger points αποτελεί και η διατροφή. Είναι γεγονός ότι όταν ο ασθενής εκτίθεται για αρκετό καιρό σε επώδυνες καταστάσεις το κυτταρικό περιβάλλον γίνεται ιδιαίτερα όξινο, το ph δηλαδή βρίσκεται κάτω από το 7,4. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να επιβραδύνεται ο κυτταρικός μεταβολισμός και κατά συνέπεια και η αποκατάσταση.
Είναι σημαντικό λοιπόν να εξασφαλιστεί διαιτολόγιο που θα περιέχει αλκαλικές τροφές όπως είναι το σπαράγγι, αγκινάρες, λάχανο, μαρούλι, κουνουπίδι, κολοκύθια, σπανάκι, σκόρδο, παντζάρι, αγγούρι, ελαιόλαδο, τσάι, αμύγδαλα, ντομάτα, λεμόνι, σουσάμι, σέλινο κ.ά.
Στο Φυσιοθεραπευτήριο Ε. Γεωργακόπουλος στην Αθήνα έχουμε την γνώση, την κλινική εμπειρία, την
ενσυναίσθηση και τον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό για να προσφέρουμε την αρτιότερη φροντίδα στον άνθρωπο.
