Κρουστικών Υπέρηχων (Extracorporeal Shockwave)
Κρουστικών Υπέρηχων (Extracorporeal Shockwave)
Ο κρουστικός υπέρηχος (extracorporeal shockwave) είναι μια σύγχρονη συντηρητική ανώδυνη μορφή θεραπείας που μεταφέρει ακουστικά κύματα ή ακουστική ενέργεια σε παθολογικές περιοχές του σώματος, διεγείροντας τον μηχανισμό επούλωσής του. Το κρουστικό κύμα είναι μια μορφή ακουστικής ενέργειας και παρόλο που συχνά παρομοιάζεται με υπέρηχους, οι δύο κυματομορφές είναι πολύ διαφορετικές. Από πλευράς φυσικών επιστημών, ένα κρουστικό κύμα ορίζεται ως ένα ακουστικό κύμα με υψηλή θετική μέγιστη πίεση, ταχύ χρόνο αύξησης και μια περίοδο αρνητικής πίεσης εντός ενός ιδιαίτερα σύντομου χρονικού διαστήματος.
Ο κρουστικός υπέρηχος συναντά σημαντικές ενδείξεις σε:
- Ασβεστοποιό τενοντίτιδα ώμου.
- Επικονδυλίτιδα αγκώνα.
- Πελματιαία απονευρωσίτιδα και άκανθα πτέρνας.
- Μυοπεριτονιακό πόνο.
- Θεραπεία των μυϊκών σημείων πυροδότησης του πόνου (trigger points).
- Επώδυνο ώμο με συνοδό μερική ρήξη υπερακανθίου μυός, σύνδρομο πρόσκρουσης, τενοντίτιδα και τενοντοπάθεια πετάλου στροφέων, παγωμένο ώμο (frozen shoulder).
- Τροχαντηρίτιδα ισχίου.
- Περιοστίτιδα κνήμης.
- Επώδυνο γόνατο του άλτη με συνοδό τενοντίτιδα επιγονατιδικού (Jumber’s Knee).
- Τενοντίτιδα αχιλλείου τένοντα.
Κλινικές περιπτώσεις χρήσης κρουστικού υπέρηχου.
1. Ασβεστοποιός τενοντίτιδα του πέταλου των στροφέων του ώμου.
Η ασβεστοποιός τενοντίτιδα του πετάλου των στροφέων του ώμου θεωρείται μια χρόνια εκφυλιστική πάθηση η οποία χαρακτηρίζεται από έντονο πόνο και περιορισμό της κινητικότητας και αποτελεί μια από τις συχνότερες αίτιες του επώδυνου ώμου (Haake M et. al, 2002).
Σε cases study που για πρώτη φορά έγινε στην Ελλάδα από το Φυσιοθεραπευτήριο E.Γεωργακόπουλος το 2007, η οποία και παρουσιάστηκε στο Συνέδριο του Πανελλήνιου Συλλόγου Φυσιοθεραπευτών εκείνης της χρονιάς, χρησιμοποιήθηκε ένα δείγμα δέκα ασθενών με ασβεστοποιό τενοντίτιδα του πετάλου των στροφέων με μέσο όρο ηλικίας τα 38,6 χρόνια.
Τα κλινικά συμπτώματα που παρουσίαζαν ήταν οξύς πόνος και σοβαρός περιορισμός της κινητικότητας της ωμικής ζώνης. Αρχικά είχαν αντιμετωπιστεί από τον ορθοπεδικό τους με αντιφλεγμονώδη αγωγή και τρείς εγχύσεις κορτιζόνης χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Ακολουθήθηκε ένα σχήμα, στη συνέχεια, 8-10 συνεδριών με κρουστικό υπέρηχο στο φυσιοθεραπευτήριό μας στον Πειραιά. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά αφού μετά την δεύτερη συνεδρία ο πόνος είχε μειωθεί σημαντικά καθώς και η κινητικότητα είχε αποκατασταθεί σε μεγάλο βαθμό. Όσο για το ασβέστωμα, στον επαναληπτικό ακτινογραφικό έλεγχο που έγινε μετά το πέρας της θεραπείας, αποκαλύφθηκε η εξαφάνιση του.
Παραθέτουμε τέσσερεις ακτινογραφίες της θεραπείας με κρουστικό υπέρηχο δύο ασθενών πριν και μετά την εφαρμογή.
Όταν εφαρμόζεται ο κρουστικός υπέρηχος (extraxorporeal shockwave) πάνω στο ασβέστωμα έχουμε αύξηση της πίεσης σε αυτό, με αποτέλεσμα το κατακερματισμό του και τελικά την αποδιοργάνωση του (Loew M. 1999).
2. Φλεγμονές σε τένοντες και στην πελματιαία απονευρωσίτιδα.
Η εφαρμογή του κρουστικού υπέρηχου στις τενοντίτιδες και την πελματιαία απονευρωσίτιδα έχει ως αποτέλεσμα την ενεργοποίηση των συστημάτων ενδογενούς ελέγχου του πόνου με αποτέλεσμα την δραματική μείωση του. Επίσης προκαλείται αύξηση της διαπερατότητας της κυτταρικής μεμβράνης, αύξηση της παρουσίας των κυτοκινών, καθώς και αύξηση της αγγειογένεσης με συνέπεια την ταχεία διαδικασία της επούλωσης της αναιμικής περιοχής που φλεγμαίνει (Loew M, 1999).
Σημειώνεται ότι η ακουστική ενέργεια που παράγεται από το κρουστικό υπέρηχο έχει τη δυνατότητα διείσδυσης τόσο σε εν τω βάθει ανατομικές δομές όσο και σε επιπολείς.
Το θεραπευτικό πρωτόκολλο απαιτεί 8-10 συνεδρίες, τα αποτελέσματα του οποίου είναι εξαιρετικά.
3. Θεραπεία μυϊκών σημείων πυροδότησης πόνου (trigger points).
Οι Travell και Simons έχουν ορίσει το trigger point σαν ένα υπερευαίσθητο σημείο, ψηλαφητό οζίδιο, σε μια σφιχτή δέσμη σε ένα σκελετικό μυ. Το trigger point είναι επώδυνο στην πίεση και μπορεί να δώσει χαρακτηριστικό προβαλλόμενο πόνο, κινητική δυσλειτουργία και συμπτώματα από το αυτόνομο νευρικό σύστημα. Τα trigger points μπορούν να μειώσουν την ελαστικότητα των μυών, να μειώσουν την μυϊκή ισχύ και να διαταράξουν την ιδιοδεκτικότητα.
Η χρήση του κρουστικού υπέρηχου με την μετάδοση του ακουστικού κύματος που μεταφέρει στον μυϊκό ιστό έχει την δυνατότητα σε πολύ μικρό χρόνο να αποκαταστήσει την φυσιολογία της περιοχής μειώνοντας έτσι σημαντικά τα επώδυνα συμπτώματα που ταλαιπωρούν τους πάσχοντες για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα trigger points δεν ανταποκρίνονται στη φαρμακευτική αγωγή με αντιφλεγμονώδη και μυοχαλαρωτικά.
Συχνές ερωτήσεις για τον κρουστικό υπέρηχο.
1. Γιατί να επιλέξω τον κρουστικό υπέρηχο;
- Είναι μη επεμβατική μέθοδος, χωρίς αναισθησία, χωρίς φάρμακα και χωρίς περίοδο ανάρρωσης.
- Όλες οι μελέτες εφαρμογής των κρουστικών υπερήχων δείχνουν ικανοποιητικά επίπεδα επιτυχίας που αγγίζουν το 70%-80%.
- Είναι αποτελεσματικό τόσο για τις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής όσο και για υψηλά επίπεδα αθλητισμού
- Μειώνεται η χρήση φαρμάκων και επαναλαμβανόμενη χρήση κορτιζόνης (δια εγχύσεως ή δια στόματος)
2. Υπάρχουν παρενέργειες;
Μπορεί να παρατηρηθεί ερεθισμός ή οίδημα τα οποία όμως υποχωρούν μέσα σε μια εβδομάδα από τη θεραπεία.
3. Πόσο γρήγορα δρα η θεραπεία;
Οι περισσότεροι ασθενείς αισθάνονται σημαντική διαφορά μετά την 1η θεραπεία. Κάποιοι ασθενείς θα αισθανθούν διαφορά μετά την 3η θεραπεία.
Η διαδικασία επούλωσης είναι αρθροιστική όποτε οι ασθενείς συνεχίζουν να έχουν αποτελέσματα ακόμα και εβδομάδες μετά το τέλος της θεραπείας με κρουστικό υπέρηχο.
4. Ποια είναι τα θεραπευτικά αποτελέσματα του κρουστικού υπέρηχου;
- Προκαλεί αγγειογένεση.
- Έχει προ-φλεγμονώδη δράση.
- Μειώνει τη δραστηριότητα των οστεοκλαστών και διεγείρει τη δραστηριότητα των οστεοβλαστών.
- Ανακουφίζει άμεσα από τον πόνο μέσω μηχανισμών υπερδιέγερσης, μείωση της ουσίας – και του πεπτιδίου που σχετίζεται με το γονίδιο της καλσιτονίνης.
- Μακροπρόθεσμα ανακουφίζει από τον πόνο μέσω της επιλεκτικής καταστροφής των απομυελινωμένων νευρικών ινών.
- Απελευθέρωση ενδορφινών προκαλώντας τοπικά μείωση του πόνου.
5. Πότε πρέπει να εξετάσει κάνεις την πιθανότητα εφαρμογής της θεραπείας με κρουστικό υπέρηχο;
- Όταν ο ασθενής πάσχει από μία διαγνωσμένη πάθηση, η οποία είναι γνωστό ότι ανταποκρίνεται στην θεραπεία με κρουστικό υπέρηχο.
- Όταν δεν υπάρχουν γνωστές αντενδείξεις.
6. Πότε δεν πρέπει να εκτελείται η θεραπεία κρουστικών κυμάτων;
- Σε μεγάλα αιμοφόρα αγγεία ή μεγάλα νεύρα – δεν υπάρχουν τεκμηριωμένες ενδείξεις επιβλαβών επιδράσεων, ωστόσο οι πιθανές επιδράσεις είναι άγνωστες.
- Σε περιοχές που σχετίζονται με την παρουσία αέρα στο σώμα, συμπεριλαμβανομένων των πνευμόνων και του εντέρου – προκειμένου να αποφύγουμε τους τραυματισμούς διάρρηξης. Στις ενεργές πλάκες ανάπτυξης, καθώς υπάρχει πιθανότητα να παρατηρηθεί πρώιμη οστεοποίηση – αυτό δεν ισχύει για τη νόσο Osgood – schlatter, καθώς στην περίπτωση αυτή έχει αποδειχθεί ασφαλής.
- Σε οστικούς όγκους ή καρκίνους για την αποφυγή περαιτέρω πολλαπλασιασμού των μεταστάσεων.
- Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καθώς οι επιδράσεις παραμένουν άγνωστες.
- Σε ανοικτά τραύματα, παρόλο που έχει αποδειχθεί ότι τα κρουστικά κύματα είναι χρήσιμα, δεν συνίσταται μέχρι να προκύψουν πιο ισχυρά στοιχεία.
Η στόχευση του κρουστικού υπέρηχου θα πρέπει να πραγματοποιείται μέσω της μεθόδου επανατροφοδότησης. Πρόκειται για έναν όρο που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την αντίληψη του ασθενούς, ως προς την αναπαραγωγή του πόνου. Πρέπει να ψηλαφήσουμε την πιο ευαίσθητη περιοχή για να ξεκινήσουμε τη θεραπεία από εκεί, καθοδηγούμενοι από την ανταπόκριση του ασθενούς. Η θεραπεία αυτή έχει αποδειχθεί ότι είναι σημαντικά πιο αποτελεσματική όταν συνδυάζεται με θεραπεία άσκησης.
Στο Φυσιοθεραπευτήριο Ε. Γεωργακόπουλος διαθέτουμε την εμπειρία, τη γνώση και τον πιο σύγχρονο κρουστικό υπέρηχο (extracorporeal shockwave) για να προσφέρουμε λύση στις κλινικές καταστάσεις που περιγράφονται.
