SLAP Βλάβη (του επιχείλιου χόνδρου) και Φυσικοθεραπεία

Τύποι SLAP Βλαβών

Οι βασικοί τύποι SLAP (Superior Labrum Anterior to Posterior) βλαβών ταξινομούνται με βάση το είδος της ρήξης στον άνω επιχείλιο χόνδρο και τη σχέση της με τον τένοντα της μακράς κεφαλής του δικεφάλου. Οι αρχικοί τέσσερις τύποι είναι:

Τύπος I

Εκφυλιστική φθορά του άνω επιχείλιου χόνδρου, χωρίς αποκόλληση του τένοντα του δικεφάλου. Συνήθως δεν απαιτεί χειρουργική επέμβαση.

Τύπος II

Αποκόλληση του επιχείλιου χόνδρου και του τένοντα της μακράς κεφαλής του δικεφάλου από τη γληνοειδή κοιλότητα.Είναι ο πιο συχνός τύπος και συχνά χρειάζεται χειρουργική αποκατάσταση. Εμφανίζεται σε ασθενείς κάτω των 40 ετών, σχετίζεται συχνά με βλάβες τύπου Bankart, ενώ σε άτομα άνω των 40 παρατηρείται συχνότερα σε συνδυασμό με ρήξεις του στροφικού πετάλου.

Τύπος III

Ρήξη τύπου “κάδου λαβής” του επιχείλιου χόνδρου, χωρίς συμμετοχή του τένοντα του δικεφάλου. Το αποκομμένο τμήμα μπορεί να παγιδεύεται στην άρθρωση. Αποτελεί τη σπανιότερη μορφή SLAP βλάβης.

Τύπος IV

Συνδυασμένη ρήξη του επιχείλιου χόνδρου και ενδοτενόντια ρήξη του τένοντα του δικεφάλου. Συχνά συνυπάρχει με πρόσθιες ρήξεις του επιχείλιου χόνδρου και αστάθεια του ώμου. Απαιτεί συχνά χειρουργική επέμβαση.

Επιδημιολογία

Εκτιμάται ότι οι ρήξεις τύπου SLAP αντιστοιχούν στο 80% έως 90% των βλαβών του επιχείλιου χόνδρου σε σταθερούς ώμους. Ωστόσο, σπανίως εμφανίζονται απομονωμένες, καθώς τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν με άλλες παθολογίες του ώμου.

Οι SLAP βλάβες:

• Αντιπροσωπεύουν περίπου 1% έως 3% των τραυματισμών που καταγράφονται σε αθλητιατρικά κέντρα,
• Περίπου 6% των περιπτώσεων που αντιμετωπίζονται με αρθροσκόπηση ώμου.

Ηλικιακές διακυμάνσεις: Από τη μέση ηλικία των 35 ετών και άνω, ο άνω επιχείλιος χόνδρος προσφύεται λιγότερο σταθερά στη γληνοειδή κοιλότητα σε σύγκριση με νεότερους ασθενείς. Αυτό σχετίζεται με εκφυλιστικές μεταβολές λόγω ηλικίας, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης SLAP βλάβης σε μεγαλύτερες ηλικίες.

Αιτιολογία

Η SLAP βλάβη μπορεί να προκληθεί τόσο από οξείες κακώσεις όσο και από χρόνιους μικροτραυματισμούς.

Οξείες βλάβες: Η πιο συχνή αιτία είναι η πτώση πάνω σε έκταση άνω άκρου. Σε αυτή την περίπτωση, ο ώμος βρίσκεται σε απαγωγή και ελαφρά πρόσθια κάμψη τη στιγμή της πρόσκρουσης.

Άλλοι πιθανοί μηχανισμοί:

– Επαναλαμβανόμενες ρίψεις

– Υπερέκταση

– Άρση βαρών

– Άμεσος τραυματισμός

Στους ρίπτες, παρατηρείται το φαινόμενο “peel-back effect”, όπου το οπίσθιο-άνω τμήμα του επιχείλιου χόνδρου αποκολλάται σταδιακά λόγω διαρκούς καταπόνησης

Κλινική Εικόνα

Το κυριότερο σύμπτωμα σε ασθενείς με SLAP βλάβη είναι ο πόνος στον ώμο, συνήθως διαλείπων και σχετιζόμενος με κινήσεις πάνω από το επίπεδο του ώμου.

Συνηθισμένα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Αίσθηση “κλικ” ή “ποπ” κατά την κίνηση του ώμου.
• Πόνος στις υπερκεφαλικές κινήσεις.
• Μείωση του εύρους εσωτερικής στροφής της γληνοβραχιόνιας άρθρωσης.
• Μείωση της δύναμης και της αντοχής του στροφικού πετάλου.
• Ελάττωση της σταθεροποιητικής λειτουργίας των μυών της ωμοπλάτης.
• Δυσκολία στον ύπνο στην πλευρά του τραυματισμένου ώμου.

Σε αθλητές ρίψεων:

Μπορεί να εμφανιστεί το λεγόμενο “dead arm syndrome” – ένα αίσθημα ότι το χέρι “δε λειτουργεί” κατά τη ρίψη, με απώλεια ταχύτητας, ακρίβειας και πόνο. Αυτό συχνά σηματοδοτεί SLAP βλάβη.

Διαγνωστικές Εξετάσεις

Η SLAP βλάβη είναι δύσκολο να διαγνωστεί, καθώς τα συμπτώματα μοιάζουν με αυτά της αστάθειας του ώμου και των ρήξεων του στροφικού πετάλου.

Απεικονιστικός έλεγχος

• MR αρθρογράφημα (MRI με σκιαγραφικό): Θεωρείται η πλέον αξιόπιστη μέθοδος με ποσοστά διαγνωστικής ακρίβειας 75–90%. Ωστόσο, η διάκριση μεταξύ υποτύπων SLAP μπορεί να είναι δύσκολη.

Κλινική αξιολόγηση με ειδικές δοκιμασίες

Για αυξημένη διαγνωστική ακρίβεια, προτείνεται ο συνδυασμός:

• Δύο ευαίσθητων τεστ από τα παρακάτω:
  • Compression Rotation Test
  • O’Brien’s Test
  • Apprehension Test
• Και ενός ειδικού τεστ από τα παρακάτω:
  • Speed’s Test
  • Yergason’s Test
  • Biceps Load Test II

Εάν ένα από τα τρία τεστ είναι θετικό, η ευαισθησία της διάγνωσης είναι περίπου 75%. Αν όλα τα τεστ είναι θετικά, η ακρίβεια αγγίζει το 90%.

Διαφορική Διάγνωση

Ο χρόνιος πόνος στον ώμο μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες, οι οποίες πρέπει να αποκλειστούν προσεκτικά πριν επιβεβαιωθεί διάγνωση SLAP βλάβης.

Συνήθεις διαγνωστικές εναλλακτικές:

• Υπακρωμιακή πρόσκρουση (Impingement)
• Παθολογία στροφικού πετάλου (τενοντίτιδα, ρήξη)
• Εκφυλιστική αρθροπάθεια του ώμου
• Παθολογία του εγγύς τένοντα του δικεφάλου (υπεξάρθρημα, τενοντίτιδα, ρήξη)

Ο σωστός συνδυασμός κλινικής αξιολόγησης, απεικονιστικού ελέγχου και αρθροσκοπικής επιβεβαίωσης είναι απαραίτητος για ακριβή διάγνωση.

Για το λόγο αυτό, η διαγνωστική ακρίβεια απαιτεί εμπειρία, συσχέτιση πολλαπλών κλινικών δοκιμασιών και απεικονίσεων, και σε δύσκολες περιπτώσεις, διαγνωστική αρθροσκόπηση.

Αντιμετώπιση ανά τύπο SLAP βλάβης:

• Τύπος I: Συχνά ασυμπτωματικός και δεν απαιτεί θεραπεία.
• Τύπος II: Συνήθως απαιτεί χειρουργική επανακαθήλωση του επιχείλιου χόνδρου.
• Τύπος III: Αντιμετωπίζεται με εκτομή του ραγέντος τμήματος τύπου “κάδου λαβής”.

Η επιλογή ανάμεσα σε συντηρητική ή χειρουργική θεραπεία εξαρτάται από:

• την ηλικία του ασθενούς
• τις λειτουργικές του απαιτήσεις
• τις συνυπάρχουσες βλάβες
• και το επίπεδο δραστηριότητας (αθλητική ή επαγγελματική)

Εφόσον αποτύχει η συντηρητική αντιμετώπιση, προχωρά κανείς σε αρθροσκοπική αποκατάσταση, με σεβασμό στους επιμέρους θεραπευτικούς στόχους του ασθενούς.