Η οστεοαρθρίτιδα γόνατος είναι μια κατάσταση, που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Αυτή η εκφυλιστική πάθηση μπορεί να υποβαθμίσει σημαντικά την ποιότητα ζωής ενός ατόμου, προκαλώντας πόνο, δυσκαμψία και μειωμένη κινητικότητα της άρθρωσης. Εν μέσω αυτής της πρόκλησης, η φυσιοθεραπεία έχει αναδειχθεί σε φάρο ελπίδας, προσφέροντας μια ολοκληρωμένη και ενδυναμωτική προσέγγιση για τη διαχείριση της οστεοαρθρίτιδας γόνατος.
Τι είναι η οστεοαρθρίτιδα γόνατος;
Η οστεοαρθρίτιδα γόνατος είναι μία πάθηση στην οποία εκφυλίζεται ο αρθρικός χόνδρος που επενδύει τις αρθρικές επιφάνειες των οστών που σχηματίζουν την άρθρωση.
Επιπλέον, δημιουργούνται προεκβολές του οστού που ονομάζονται οστεόφυτα καθώς και κύστες εντός των οστών.
Τι είναι ο αρθρικός χόνδρος;
Ο αρθρικός χόνδρος είναι ένας στιλπνός, ομαλός, λείος και ανάγγειος (χωρίς αγγεία) ιστός που καλύπτει τις αρθρικές επιφάνειες των οστών. Το πάχος του αρθρικού χόνδρου κυμαίνεται μεταξύ 2 – 6 mm ανάλογα με την άρθρωση και τη θέση.
Τα οστά στις αρθρώσεις δεν έχουν άμεση επαφή αφού παρεμβάλλεται ο αρθρικός χόνδρος. Ο χόνδρος έχει μεγάλη αντοχή στην φθορά ενώ ταυτόχρονα έχει πολύ μικρή ικανότητα αναγέννησης και επιδιόρθωσης των βλαβών του.
Η παρουσία του αρθρικού χόνδρου διευκολύνει την κίνηση και την ολίσθηση μεταξύ των αρθρικών επιφανειών.
Ποια είναι η λειτουργία του αρθρικού χόνδρου;
Ο αρθρικός χόνδρος χρησιμεύει στη μεταφορά και στην κατανομή φορτίων και στην ελαχιστοποίηση της τριβής μεταξύ των αρθρικών επιφανειών.
Πως ταξινομούνται οι βλάβες του αρθρικού χόνδρου;
Υπάρχουν διάφορες ταξινομήσεις των βλαβών του αρθρικού χόνδρου. Η πιο απλή διάκριση είναι σε βλάβες επιφανειακές, βλάβες μερικού πάχους, βλάβες ολικού πάχους και σε βλάβες με συμμετοχή του υποχόνδριου οστού.
Ποια είναι τα αίτια για την οστεοαρθρίτιδα γόνατος;
Αν και τα ακριβή αίτια στην οστεοαρθρίτιδα γόνατος δεν είναι γνωστά, οι παράγοντες κινδύνου είναι:
- Παχυσαρκία.
- Κληρονομικότητα.
- Φύλο, στις γυναίκες παρατηρείται μεγαλύτερη εμφάνιση.
- Παρουσία και άλλης μορφής αρθρίτιδας.
- Ηλικία.
- Σοβαρός τραυματισμός ή επαναλαμβανόμενος μικροτραυματισμός.
- Εντατική και μακρόχρονη άθληση.
- Προηγηθείσες επεμβάσεις στην ίδια άρθρωση.
Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι κάποιες τροφές επηρεάζουν της έκβαση της οστεοαρθρίτιδας. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η απώλεια βάρους σε υπέρβαρους βοηθά στη μείωση των συμπτωμάτων.
Τι ακριβώς συμβαίνει στο χόνδρο στην οστεοαρθρίτιδα γόνατος;
Η περιεκτικότητα του αρθρικού χόνδρου σε νερό μειώνεται προοδευτικά και οι πρωτεΐνες του εκφυλίζονται.
Ο χόνδρος εμφανίζει σχισμές και προοδευτικά αποκολλάται αποκαλύπτοντας το υποκείμενο υποχόνδριο οστό.
Η απώλεια του αρθρικού χόνδρου οδηγεί σε επαφή οστού με οστό, σε παραμόρφωση των αρθρώσεων και τελικά σε απώλεια της λειτουργίας τους.
Ποια είναι τα συμπτώματα στην οστεοαρθρίτιδα του γόνατος;
- Παρά την έλλειψη νεύρωσης του χόνδρου ο πόνος είναι ορισμένες φορές οξύς, συχνά μετά από δραστηριότητα αλλά και κατά την ανάπαυση.
- Παροδική δυσκαμψία μετά από περίοδο ανάπαυσης, συχνά πρωινή δυσκαμψία.
- Οίδημα και διόγκωση της άρθρωσης.
- Ακουστός και ψηλαφητός κριγμός των αρθρώσεων.
- Απώλεια της τροχιάς της κίνησης της άρθρωσης.
- Αστάθεια της άρθρωσης και μυϊκή ατροφία των μυών που αφορούν στο γόνατο και στις γειτονικές αρθρώσεις.
- Διαταραχή της βιομηχανικής της βάδισης.
- Οσφυαλγία.
Με ποιους 3 τρόπους γίνεται η διάγνωση της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος;
- Κλινική εξέταση.
- Ακτινογραφία.
- Μαγνητική τομογραφία.
Ποια είναι η θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας γόνατος;
Η θεραπεία συνίσταται σε:
1. Συντηρητική
– Φαρμακευτική αγωγή.
– Φυσιοθεραπεία.
– Έγχυση υαλουρονικού οξέος στην άρθρωση.
– Χρήση βλαστοκυττάρων.
– Χρήση αυξητικών παραγόντων(PRP).
– Συμπληρώματα διατροφής για αρχόμενη οστεοαρθρίτιδα (α΄και β΄βαθμού).
Τα πιο συχνά είναι ο συνδυασμός γλυκοζαμίνης και χονδροιτίνης ενώ επίσης έχει περιγραφεί και η ευεργετική δράση του κουρκουμά.
2. Χειρουργική
Η χειρουργική επέμβαση ενδείκνυται όταν η άρθρωση έχει υποστεί βαριά βλάβη ή όταν τα συμπτώματα και η μείωση της λειτουργικότητας της άρθρωσης είναι σημαντική και υπάρχει σοβαρή έκπτωση της ποιότητας της ζωής του ασθενή.
Η χειρουργική θεραπεία μπορεί να συνίσταται από:
– Αρθροσκοπικό καθαρισμό της άρθρωσης του γόνατος.
– Ολική ή μερική αρθροπλαστική.
Από τι εξαρτάται η επιλογή της θεραπευτικής προσέγγισης για την οστεοαρθρίτιδα γόνατος;
– Την ηλικία και την κατάσταση της υγείας του ασθενή καθώς και το ιατρικό ιστορικό.
– Τη βαρύτητα της νόσου.
– Την εκτίμηση της κλινικής και απεικονιστικής εικόνας από τον θεράποντα ιατρό.
– Την αντοχή του ασθενή σε διάφορες θεραπείες και παρεμβάσεις.
– Τις προσδοκίες από κάθε παρέμβαση.
Ο κρίσιμος ρόλος της φυσιοθεραπείας στην οστεοαρθρίτιδα γόνατος:
Στις επιλογές των θεραπειών για την οστεοαρθρίτιδα γόνατος, η φυσιοθεραπεία διακρίνεται ως μια πολύπλευρη και ανθρωποκεντρική προσέγγιση οι βασικοί στόχοι της οποίας είναι:
1. Η διαχείριση του πόνου και μείωση της φλεγμονής:
Η φυσιοθεραπεία εμπεριέχει τεχνικές και ιατροτεχνολογικές εφαρμογές για την ανακούφιση του πόνου και τη μείωση της φλεγμονής χωρίς να βασίζονται αποκλειστικά στη φαρμακευτική αγωγή τόσο στο οξύ στάδιο όσο και στο χρόνιο.
Το L.A.S.E.R τέταρτης γενιάς είναι μια εξαιρετική επιλογή για την μείωση των επιπέδων του πόνου και της φλεγμονής, συνεπικουρούμενο από την εφαρμογή T.E.C.A.R, θεραπευτικού υπερήχου, κρουστικού υπερήχου, τεχνικές manual therapy για την αποκατάσταση της ορθής βιομηχανικής της άρθρωσης του γόνατος.
Πλέον των παραπάνω, ο βελονισμός αποτελεί μια εξαιρετική ακόμη επιλογή στην πλαισίωση του θεραπευτικού πρωτοκόλλου.
2. Η αποκατάσταση της λειτουργίας και της κινητικότητας των αρθρώσεων:
Η δυσκαμψία που συνοδεύει την οστεοαρθρίτιδα γόνατος μπορεί να περιορίσει σοβαρά την κίνηση. Ο/η φυσιοθεραπευτής/τρια σχεδιάζει προσαρμοσμένα προγράμματα θεραπευτικής άσκησης που εστιάζουν στην αποκατάσταση του εύρους κίνησης και της λειτουργικής ικανότητας της άρθρωσης του γόνατος, επιτρέποντας στα άτομα να κινούνται με μεγαλύτερη ευκολία και άνεση.
3. Η αύξηση της μυϊκής ισχύος και αντοχής:
Οι ατροφικοί μύες γύρω από το γόνατο μπορούν να επιδεινώσουν τις επιπτώσεις στην οστεοαρθρίτιδα γόνατος. Η φυσιοθεραπεία ενσωματώνει ειδικές ασκήσεις που στοχεύουν σε μυϊκές ομάδες κρίσιμες για τη στήριξη της άρθρωσης του γόνατος. Με την ενδυνάμωση αυτών των μυών, τα άτομα μπορούν να βιώσουν μειωμένη καταπόνηση της άρθρωσης και βελτιωμένη συνολική σταθερότητα αυτής.
4. Η αποκατάσταση της κινηματικής της βάδισης και της στάσης του σώματος:
Η φυσιοθεραπεία διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στη διόρθωση των διαταραχών της βάδισης και της λανθασμένης στάσης του σώματος.
Η νέα τεχνολογία επανεκπαίδευσης με την χρήση της εικονικής πραγματικότητας (Virtual Reality) έρχεται να προσφέρει τα μέγιστα στην επίτευξη αυτού του στόχου.
5. Η εκπαίδευση:
Η γνώση είναι ένα ισχυρό εργαλείο για τη διαχείριση της οστεοαρθρίτιδας γόνατος. Ο/η φυσικοθεραπευτής/τρια εκπαιδεύει τον ασθενή σχετικά με την κατάστασή του, παρέχοντας πληροφορίες για στρατηγικές προστασίας της άρθρωσης, τεχνικές διαχείρισης του πόνου και τροποποιήσεις του τρόπου ζωής όταν αυτές απαιτούνται Αυτή η γνώση εξοπλίζει τα άτομα ώστε να αναλάβουν ενεργό ρόλο στη δική τους φροντίδα.
Στο Φυσιοθεραπευτήριο Ε. Γεωργακόπουλος στην Αθήνα έχουμε την γνώση, την εμπειρία και τον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό για να φροντίσουμε άρτια ανθρώπους με οστεοαρθρίτιδα γόνατος σε στενή συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό τους.
